De Born vun Gerardus ’t Hooft wiesen.

[[Datei:Gerard 't Hooft.jpg|mini|hochkant|Gerardus ’t Hooft]]
'''Gerardus ’t Hooft''', ok ''Gerard'' ’t Hooft, (* [[5. Juli]] [[1946]] in [[Den Helder]]) is en [[Nedderlannen (Europa)|nedderlannsch]] [[Physiker]] de 1999 mit den [[Nobelpries för Physik]] uttekent wurr. 

== Leven ==
Gerard ’t Hooft stammt ut en Familie van Wetenschaplern: sien Unkel weer de Physiker [[Nico van Kampen]], sien Grootvader de Bioloog [[Pieter Nicolaas van Kampen]] un sien Grootunkel de Physiker un Nobelpriesdräger [[Frits Zernike]]. He hett sien Schoolafslussprüfung 1964 am dat Dalton Lyceum in [[Den Haag]] maakt. Bit 1966 studeer he [[Physik]] un [[Mathematik]] an de [[Universität Utrecht]], wo he 1969 ok mit en Thema van de [[Theoretische Physik]] sien Doktertitel maakt hett. Ünnerbraaken van en tweejohrigen Upenholt an’n [[CERN]] (1972–1974) bleev he bit 1976 an dat Institut för Theoretische Physik in Utrecht. Nah en körten Upenholt an de [[Harvard University]] un an de [[Stanford University]] wurr he 1977 Perfesser in Utrecht. As Gastperfesser hull he sück 1981 an dat [[Caltech]], 1988 an de [[Boston University]] un 1989 an de [[Duke University]] up.

Siet 1972 is ’t Hooft mit Albertha Anje Schik verheiraadt, mit de he twee Döchter hett. 

== Leistungen ==
Gerard ’t Hooft hett wichtige Bidrääg to de [[Renormeerung]] van [[Eichtheorie]]n, to dat [[Confinement]] van [[Quark (Physik)|Quarks]], to de Theorie van [[Anomalie (Quantenfeldtheorie)|Anomalien]] in de [[Quantenfeldtheorie]] un to de Theorie van de [[Instanton]]en leist. En Monopol-Lösung in [[Yang-Mills-Theorie]]n is nah hüm un [[Alexander Markowitsch Poljakow|Alexander Poljakow]] nömmt. 

Sien wichtigst Leistung is de Bewies van de [[Renormeerung|Renormeerbarkeit]] van Yang-Mills-Theorien mit spontan Symmetriebröök, den he tosommen mit sien Lehrer [[Martinus Veltman]] 1971 bibrocht hett. Tosommen mit anner wichtig Entwicklungen Anfang van de 1970er Johren (to’n Bispeel [[asymptotische Freeheit]]) führ dat dorto, Quantenfeldtheorien to de dormalig Tiet weer „respektabel“ to maken. He hett en [[Störungstheorie (Quantenfeldtheorie)|störungstheoretische]] Entwicklung van SU(N) Eichtheorien (N→∞), as Modell för dat Ünnersöken van qualitativ Eegenschapen van de [[Quantenchromodynamik]], aber ok to’n Bispeel van Bedüüden för de [[AdS/CFT-Korrespondenz]] in de [[Stringtheorie]] entwickelt. In letzt Tiet befaat he sück vör allen mit Gravitatschonstheorie un hett tosommen mit [[Leonard Susskind]] dat [[Holografisch Prinzip]] entwickelt.

1976 hett he en Lösung van dat so nömmt <math>U_A (1)</math>-Problem in de QCD vörslahn, dat to’n starken CP-Problem führ (kiek [[Axion]]).<ref>’t Hooft: ''Symmetry Breaking through Bell-Jackiw Anomalies'', Phys. Rev. Lett., Band 37, 1976, S. 8</ref><ref>Gerardus ’t Hooft: ''Computation of the quantum effects due to a four-dimensional pseudoparticle'', Phys. Rev. D, Band 14, 1976, S. 3432, Erratum Band 18, 1978, S. 2199</ref>

==Ehrungen un Liddmaatschapen==
Gerard ’t Hooft kreeg 1995 den [[Spinoza-Pries]] un 1999 den [[Nobelpries för Physik]] gemeensam mit [[Martinus Veltman]] för hör entscheeden Bidrääg to de [[Quantenfeldtheorie]] un speziell den Renormeerungsbewies van de Theorie van de [[Elektroswaak Wesselwirkung|elektroswaak Wesselwirkung]]. 1999 kreeg he den [[High Energy and Particle Physics Prize]] van de EPS.

He is ünner annern Liddmaat van de [[Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten|Königlich Fläämsch Akademie vun Belgien för Wetenschapen un Künste]] (siet 1981)<ref>Klasse Natuurwetenschappen (Buitenlandse Leden): [http://www.kvab.be/leden.aspx kvab.be]</ref>, de [[Königlich-Neddelannsch Akademie vun de Wetenschapen]] (siet 1982), de [[National Academy of Sciences]] van de [[USA]] (siet 1984), der [[American Academy of Arts and Sciences]] (siet 1986) un de franzöösch [[Académie des sciences]] (siet 1995).

De [[Asteroid]] [[(9491) Thooft]] wurr nah hüm nömmt.

== Publikatschonen (Utwahl) ==
* mit M. J. G. Veltman: Regularization And Renormalization Of Gauge Fields. In: Nuclear Physics B. Band 44, Nr. 1, 1972 (för disse Arbeit kreeg  Hooft den Nobelpries).
* A planar diagram theory for strong interactions. In: Nuclear Physics B. Band 72, Nr. 3, 1974, S. 461–473 
* Magnetic monopoles in unified gauge theories. In: Nuclear Physics B. Band 79, Nr. 2, 1974, S. 276–284, doi:10.1016/0550-3213(74)90486-6.
* In search for the ultimate building blocks. Cambridge University Press, 1997, ISBN 0-521-57883-3. (populärwetenschaplich)
* Nobel Lecture: A confrontation with infinity. In: Reviews of Modern Physics. Band 72, Nr. 2, 2000, S. 333–339, doi:10.1103/RevModPhys.72.333 (PDF-Dokument).
* Horizons. In: Erice Lecture Notes. 2003, (gr-qc/0401027).
* as Herutgever: 50 Years of Yang-Mills Theory. World Scientific, 2005, ISBN 981-238-934-2 (online).
* Planetenbiljart. Sciencefiction en echte natuurkunde (Planeten-Billard, Science-Fiction und echte Naturwissenschaft). Bert Bakker, Amsterdam 2006, ISBN 90-351-3026-X.

== Weblinks ==
{{Commons|Gerardus 't Hooft}}
* [https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1999/summary/ Indrag up de Sieden van den Nobelpries (engelsch)] 
* [https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&query=133780333 Indrag in de DNB]
* [http://www.phys.uu.nl/~thooft/ Homepage an dat Spinoza Institut van de Universität Utrecht]

== Enkeld Nahwiesen ==
<references />

{{Normdaten|TYP=p|GND=133780333|LCCN=n/84/214523|VIAF=89135534}}

{{SORTIERUNG:Hooft, Gerardus t}}
[[Kategorie:Mann]]
[[Kategorie:Börger von de Nedderlannen]]
[[Kategorie:Boren 1946]]
[[Kategorie:Physiker]]
[[Kategorie:Nobelpriesdräger (Physik)]]